Εφευρίσκοντας... τη γλώσσα

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ ΕΦΕΥΡΕΣΕΩΝ

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΝΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΖΟΜΑΙ ΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ

                Αρκετοί μαθητές δυσκολεύονται στην επεξεργασία του γραπτού λόγου.  Συγκεκριμένα δεν είναι εξοικειωμένοι με τη συγγραφή της περίληψης ενός κειμένου. Περίληψη είναι ο εντοπισμός των βασικών στοιχείων ενός κειμένου και η παραγωγή ενός νέου, που θα έχει το ίδιο νόημα με το αρχικό κι από το οποίο θα έχουν παραληφθεί τα δευτερεύοντα στοιχεία. 

                 Στοχεύοντας λοιπόν στην καλλιέργεια αυτής της δεξιότητας, χρησιμοποιούμε στην τάξη "Το βιβλίο με τις εφευρέσεις". Τι κάνουμε δηλαδή; Το κάθε παιδί δανείζεται το εν λόγω βιβλίο, το οποίο περιγράφει τις σημαντικότερες εφευρέσεις των τελευταίων αιώνων. Έπειτα, διαλέγει μια εφεύρεση για να παρουσιάσει. Διαβάζει το σύντομο κείμενο και κάνει την περίληψη του. Την επόμενη μέρα μας αφηγείται στην τάξη τη δουλειά του, μέσα από ένα σύντομο κείμενο. 

                  Πώς κάνω όμως περίληψη; 

                 Ο κάθε μαθητής διαβάζει το κείμενο στο σπίτι του προσεκτικά και κατανοεί το περιεχόμενό του. Είναι βασικό να ψάξει και να βρει τους ορισμούς των λέξεων που δεν γνωρίζει (άγνωστες λέξεις), ώστε να καταλαβαίνει με σαφήνεια όσα διάβασε. Η αναζήτηση των ορισμών μπορεί να γίνει με τη βοήθεια ενός έντυπου ή ενός ηλεκτρονικού λεξικού. Ακολούθως, εντοπίζει το στόχο, το θέμα και τη θέση του συγγραφέα. Διακρίνει την αλληλουχία των γεγονότων και των νοημάτων, εντοπίζει λέξεις- κλειδιά, αιτίες και αποτελέσματα. Μπορεί ακόμη και να γράψει πλαγιότιτλους. Όταν ξεκινά να γράφει, έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί εκφράσεις και λέξεις από τον τίτλο του κειμένου, όπως: "Το κείμενο αναφέρεται...", "Το πρόβλημα που απασχολεί τον συγγραφέα...". κ.ά. 

Η περίληψή μας θα πρέπει να περιλαμβάνει τα παρακάτω στοιχεία:

• Πού συμβαίνει η ιστορία μας (τόπος).
• Πότε συμβαίνει (χρόνος).
• Ποιος είναι ο κεντρικός ήρωας.
• Ποια άλλα πρόσωπα συμμετέχουν στην ιστορία.
• Πώς αρχίζει.
• Πώς εξελίσσεται η ιστορία.
• Πώς τελειώνει.
• Αναφέρουμε τα συναισθήματα των πρωταγωνιστών.

Οι εργασίες των παιδιών αναρτώνται στην τάξη. 

Οι εφευρέσεις που επιλέγονται αφορούν κυρίως σε αντικείμενα και συσκευές που άλλαξαν την καθημερινότητά μας.