Το Σάββατο του Λαζάρου

Η Ανάσταση του Λαζάρου

Το Σάββατο πριν από τη Μεγάλη Εβδομάδα, η εκκλησία μας γιορτάζει την Ανάσταση του Λαζάρου. Όπως αναφέρεται στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη, ο Λάζαρος αρρώστησε βαριά και οι αδερφές του, Μάρθα και Μαρία, κάλεσαν τον Ιησού να τον επισκεφτεί στην πόλη Βηθανία όπου ζούσαν,  αφού ήταν φίλοι. Δυστυχώς όμως ο Χριστός βρισκόταν πολύ μακριά και όταν έφτασε, ο Λάζαρος ήταν ήδη νεκρός τέσσερις ημέρες. Είχε ταφεί σε μια σπηλιά που έκλεινε με μια μεγάλη πέτρα, σύμφωνα με τα ταφικά έθιμα της εποχής. Η Μάρθα οδήγησε τον Ιησού στον τάφο, όπου Εκείνος ζήτησε να βγάλουν την πέτρα που τον σφράγιζε. Ακολούθως, προσευχήθηκε στον Πατέρα Του, Τον ευχαρίστησε κι έπειτα φώναξε: «Λάζαρε, δεύρο έξω», δηλαδή «Λάζαρε, βγες έξω». Τότε ο Λάζαρος, εμφανίστηκε στην είσοδο της σπηλιάς και περπάτησε προς τον Χριστό. 

Σάββατο του Λαζάρου:

Έθιμα:

           Τα κάλαντα: τραγουδιούνται από τα παιδιά σε  μεικτές ομάδες, όπου τα κορίτσια ονομάζονται «Λαζαρίνες» και τ’ αγόρια «Λάζαροι». Σε μερικές περιπτώσεις «Λάζαρος» είναι μόνο ένας, αναλόγως το έθιμο κάθε τόπου.

Από την προηγούμενη μέρα λοιπόν, τα παιδιά που θα ψάλλουν τα κάλαντα, πηγαίνουν στους αγρούς και κόβουν λουλούδια, κυρίως μαργαρίτες, που θα έχουν μέσα σ’  ένα καλαθάκι ή θα τα τυλίξουν και θα τα περάσουν στο λαιμό του αγοριού που θα υποδύεται τον Λάζαρο.

Τα κάλαντα:

Σήμερον έρχεται ο Χριστός
ο επουράνιος θεός.
Εν τη πόλει Βηθανία
Μάρθα κλαίει και Μαρία.     

Λάζαρο τον αδελφό της
τον γλυκύ και καρδιακόν της.
Τον μοιρολογούν και λένε
τον μοιρολογούν και κλαίνε.
Τρεις ημέρες τον θρηνούσαν
και τον εμοιρολογούσαν.
Την ημέρα την Τετάρτη
κίνησε ο Χριστός για να ‘ρθει.
Κι εβγήκεν  η Μαρία
έξω από τη Βηθανία
και εμπρός το γόνυ κλει
και τους πόδας  του φιλεί.
-Αν εδώ ήσουν, Χριστέ μου
δεν θα πέθαιν’ ο αδελφός μου.
Μα και πάλιν εγώ πιστεύω
και καλότατα ηξεύρω
ότι δύνασαι αν θελήσεις
και νεκρούς να αναστήσεις.

Τότε ο Χριστός δακρύζει
και τον Άδη φοβερίζει!
Δεύρο έξω Λάζαρέ μου
φίλε και αγαπητέ μου.
Παρευθύς επελυτρώθη
ανεστήθη κι εσηκώθη
Τότε τον Θεόν δοξάζουν
και τον Λάζαρο εξετάζουν.
Πες μας, Λάζαρε, τι είδες
εις τον Άδην απού πήγες;
«Είδα φόβους, είδα τρόμους,
είδα βάσανα και πόνους.
Δώστε μου νερό λιγάκι,
να ξεπλύνω το φαρμάκι,
της καρδιάς και των χειλέων
και μην μ’ ερωτάτε πλέον».
Του χρόνου πάλι να ‘ρθουμε,
με υγεία να σας βρούμε.

         

   Τα «λαζαράκια»: ανήμερα της γιορτής, πλάθουμε κουλουράκια  για την ψυχή του Λαζάρου. Τα «λαζαράκια», όπως ονομάζονται,  έχουν σχήμα ανθρώπου σπαργανωμένου, όπως ακριβώς απεικονίζεται στις Αγιογραφίες ο Λάζαρος. Τα μάτια αυτού του γλυκίσματος, είναι δυο γαρίφαλα.   

Πώς είναι σήμερα ο τάφος του Λαζάρου στη Βηθανία;

                 

                Ο Λάζαρος ζούσε στη Βηθανία ένα χωριό τρία χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Ιερουσαλήμ,  στους πρόποδες του Όρους των Ελαιών. Ο τάφος του Λαζάρου, το σπίτι όπου ζούσε με τις αδερφές του, Μάρθα και Μαρία, αλλά και το μέρος στο οποίο ο Χριστός τις συνάντησε, είναι στις μέρες μας επισκέψιμα. Ο τάφος αποτελείται από μια υπόγεια κρύπτη, στην οποία οδηγούν τον επισκέπτη 27 σκαλοπάτια, σκαλισμένα στον φυσικό βράχο. Το σημείο όπου τοποθετήθηκε το σώμα του Λαζάρου βρίσκεται στο βάθος του μνημείου κι έχει τη μορφή ταφικού δωματίου.  Η Αγία Ελένη, τον 4^ο αιώνα, ίδρυσε πάνω από τον τάφο τρίκλιτη βασιλική με αίθριο. Ολόκληρο το οικοδόμημα ήταν στρωμένο με πολύχρωμα μωσαϊκά δάπεδα.